Tin thế giới nổi bật số tháng 4/2019

- Đôi nét về bức tranh an ninh - chính trị thế giới năm 2018:

Về vấn đề chiến tranh và hòa bình: Năm 2018, thế giới dường như không bùng phát chiến tranh. Những cuộc nội chiến hay xung đột khu vực lâu nay vẫn còn dai dẳng nhưng mức độ quyết liệt đã giảm, như: Israel với Palestine, Syria và Yemen đã có dấu hiện của giải pháp hòa bình.

Mâu thuẫn địa chính trị, xung đột quân sự, khủng bố, biểu tình lan rộng, nội chiến, tranh chấp chủ quyền biển, đảo tiếp tục gia tăng: (i) Cuộc cạnh tranh chiến lược toàn diện giữa Mỹ và Trung Quốc, do Tổng thống Mỹ D. Trump muốn củng cố vị thế cường quốc số một thế giới của Mỹ, trong khi Trung Quốc ngày càng mạnh lên, đe dọa vị trí này. (ii) Quan hệ Nga - Ukraine “nóng” trở lại khi ngày 03/12/2018, Tổng thống Ukraine P. Poroshenko trình Quốc hội một dự luật khẩn về việc chấm dứt Hiệp ước hữu nghị, hợp tác và đối tác giữa Nga và Ukraine. (iii) Làn sóng biểu tình “Áo vàng” tại Pháp nhằm phản đối kế hoạch tăng giá nhiên liệu của Chính phủ. (iv) Khủng hoảng ngoại giao vùng Vịnh, Trung Đông.
Những tín hiệu tích cực: Những chuyển biến tích cực trên bán đảo Triều Tiên được xem là điểm sáng của thế giới trong cả năm 2018. 

Những thách thức an ninh tiềm tàng trong năm 2019: Các nước châu Âu đã trải qua một năm 2018 nhiều biến động và điều này được dự báo sẽ tiếp diễn trong năm 2019 khi nhiều sự kiện tác động đến tình hình chính trị của “lục địa già”. 

- Chủ tịch Quốc hội Lào Pa-ni Y-a-thô-tâu thăm chính thức Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội Lào Pa-ni Y-a-thô-tâu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 05-08/3/2019. Trong quá trình làm việc, hai bên đánh giá, quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội được triển khai thường xuyên, chặt chẽ, toàn diện, ngày càng thiết thực, đi vào chiều sâu. Trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Lào Pa-ni Y-a-thô-tâu đề nghị hai bên tiếp tục triển khai thực hiện các thỏa thuận hợp tác đã ký giữa hai Quốc hội; tiếp tục tăng cường và mở rộng hợp tác giữa chính quyền hai nước. 

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm, cho rằng đây là minh chứng về sự tin cậy của Quốc hội Lào dành cho Quốc hội Việt Nam. Quốc hội Việt Nam nhận thức sâu sắc việc không ngừng củng cố và phát triển quan hệ Việt Nam - Lào là một trong những nhiệm vụ chiến lược, là yếu tố lịch sử khách quan có ý nghĩa sống còn đối với an ninh và phát triển của mỗi nước.

- Một số nét chính về Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai. Hội nghị Thượng đỉnh (HNTĐ) Mỹ - Triều Tiên lần thứ 2 diễn ra trong hai ngày 27 - 28/02/2019 tại Thủ đô Hà Nội. Mặc dù Hội nghị kết thúc mà không ra được tuyên bố chung nhưng hai bên đã cụ thể hóa được một số nội dung sau:

- Về cải thiện quan hệ: (1) Mở văn phòng liên lạc tại Bình Nhưỡng và Oa-sinh-tơn; (2) Tôn trọng sự khác biệt về hệ thống chính trị; (3) Tuyên bố kết thúc chiến tranh; (4) Mỹ sẵn sàng cùng tiến tới một văn bản thay thế Hiệp định đình chiến và tiến tới bình thường hóa quan hệ; (5) Thúc đẩy tiến triển trong việc tìm kiếm binh lính Mỹ mất tích trong Chiến tranh Triều Tiên; (6) Thảo luận về việc Triều Tiên nhận trợ giúp từ các tổ chức tài chính quốc tế; (7) Tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao, giáo dục. 

- Về vấn đề phi hạt nhân hóa: (1) Phía Mỹ muốn 3 điểm nhưng Triều Tiên không đồng ý: (i) Triều Tiên nhắc lại cam kết của Chủ tịch Kim Jong Un trong phát biểu đầu năm 2019 về việc đông kết các cơ sở hạt nhân và không phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt; (ii) Hai bên thống nhất đạt mục tiêu chung về vấn đề phi hạt nhân hóa; (iii) Thống nhất lộ trình thực hiện các mục tiêu trên. (2) Phía Triều Tiên đề xuất dỡ bỏ các cơ sở sản xuất plutonium và uranium tại khu phức hợp Yongbyon để đổi lấy việc Mỹ dỡ bỏ 05/11 lệnh cấm vận của Hội đồng Bảo an đưa ra trong giai đoạn 2016 - 2017, song phía Mỹ không chấp nhận.

- Kết quả đàm phán theo đánh giá của hai bên: Tổng thống Mỹ D.Trump cho rằng hai bên đã đạt được nhiều tiến triển, song những đề xuất từ Triều Tiên, nhất là vấn đề phi hạt nhân hóa, chưa đủ để Mỹ ký kết thỏa thuận mới vào thời điểm hiện nay. Mỹ sẽ tiếp tục tiến trình ngoại giao, sẵn sàng đàm phán với Triều Tiên; phía Triều Tiên đánh giá HNTĐ tại Hà Nội không phải thất bại như một số dư luận nêu, mà đã tạo nền tảng cho bước nhảy vọt thời gian tới; nhận định hai bên hiểu rõ lập trường của nhau và sẽ sớm gặp lại nhau.

- Kết quả chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un  thăm hữu nghị chính thức Việt Nam. Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Kim Jong Un đã thành công tốt đẹp. Các cuộc hội đàm, hội kiến đã diễn ra thẳng thắn, cởi mở và chân thành. Chủ tịch Kim Jong Un tỏ thái độ khiêm tốn, cầu thị, nhiều lần bày tỏ cảm ơn ta đã thu xếp đón đoàn chu đáo, trọng thị, tạo điều kiện thuận lợi cho Triều Tiên tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Triều - Mỹ tại Hà Nội. Đồng thời, nhấn mạnh quan hệ tình nghĩa đặc biệt giữa Chủ tịch Kim Nhật Thành và Chủ tịch Hồ Chí Minh là nền tảng vững chắc để hai bên ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau những lúc khó khăn. Khẳng định lập trường nhất quán là coi trọng quan hệ Triều Tiên - Việt Nam, mong muốn phát triển quan hệ hai nước tốt hơn nữa. Chủ tịch Kim Jong Un quan tâm nhất về kinh nghiệm phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam, đặc biệt là cải tạo giống để tăng năng suất lúa, cây trồng.