Tư tưởng Hồ Chí Minh về đón Tết và thực hành đời sống mới
Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam, trong cuộc đời bôn ba hoạt động cách mạng, Bác Hồ đã sống và làm việc ở nhiều nước trên thế giới, Bác thấm nhuần nền văn hóa phương Đông cũng như văn hóa phương Tây, nhưng Bác không hề quên lễ nghĩa, phong tục xưa của Việt Nam, nhất là Tết cổ truyền dân tộc. Bác đã để lại cho chúng ta tư tưởng về đón tết Nguyên đán đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Nhớ về Người trong Tết Độc lập đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1946), Người đã viết thư gửi thanh niên: “Hỡi thanh niên và nhi đồng yêu quý! Một năm khởi đầu từ mùa Xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội. Vậy qua năm mới, các cháu phải xung phong thực hành “đời sống mới””. Bác cũng không quên giải thích, đời sống mới là: Hăng hái, kiên quyết, không sợ khó, không sợ khổ; phải siêng học, phải siêng làm, phải tiết kiệm; việc nên làm (như ủng hộ kháng chiến, tăng gia sản xuất) thì ta không chờ ai nhắc nhở; việc nên tránh (như tự tư, tự lợi) thì ta không đợi ai ngăn ngừa. Bác nhấn mạnh: Năm mới, chúng ta thực hành đời sống mới để trở nên những công dân mới, xứng đáng với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa…
Không chỉ vậy, ngay trong mùa xuân đầu tiên của đất nước, đêm 30 Tết, Người không dành những giây phút này để nghỉ ngơi, mà đã trực tiếp tới thăm từng gia đình người dân nghèo khổ. Đối với Bác Hồ, việc đi thăm và chúc tết đã trở thành nếp. Bởi Bác cho rằng đây là lúc có thể hiểu được đầy đủ đời sống, tâm tư của người lao động, đó là niềm vui, niềm hạnh phúc lớn lao của Người, được thấy nhân dân nô nức, phấn khởi, mọi nhà đoàn tụ, đầm ấm tận hưởng niềm vui sau một năm làm việc vất vả. Người mong muốn được thấy mọi người dân không kể sang hèn đều được ấm no, hạnh phúc trong ngày Tết cổ truyền dân tộc.
Bác cũng quan tâm nhắc nhở đón Tết phải tiết kiệm, an toàn, trên Báo Nhân dân số 2132, ngày 28/01/1960, trong bài “Mừng tết Nguyên đán thế nào?” Bác viết: “Suốt năm chúng ta thi đua lao động sản xuất. Nhân ngày Nguyên Đán, chúng ta vui chơi một hôm để chào Xuân. Việc đó cũng đúng thôi. Nhưng chúng ta nên mừng Xuân một cách vui vẻ và lành mạnh. Nếu có bao nhiêu tiền đều bỏ ra mua sắm hết để đánh chén lu bù, thế là mừng Xuân một cách lạc hậu, thế là lãng phí, thế là không Xuân. Nên nhớ rằng chúng ta phải cần kiệm xây dựng nước nhà, xây dựng chủ nghĩa xã hội, không nên vì một cớ gì mà quên nhiệm vụ ấy. Các đồng chí cán bộ ta cần phải hướng dẫn đồng bào làm cho ngày tết vui vẻ và tưng bừng, tiết kiệm và thắng lợi”. Bác khuyên chúng ta trong những ngày tết: “…Chơi có nên không? Nên. Nhưng phải có chừng độ. Chơi quá độ, bừa bãi, không nên. Nếu chơi nhiều thì không tăng gia sản xuất, học tập được. Ta có câu: “Lạc bất khả cực, lạc cực sinh ai” nghĩa là vui không nên quá mức, vui quá mức đi đến cái buồn…”. Đặc biệt, Bác Hồ cũng thường nhắc nhở, từ ngày tết đầu năm phải lo nghĩ để hoàn thành vượt mức kế hoạch mà cơ quan, đơn vị giao, để Xuân sau thắng lợi hơn Xuân này.
Trong tác phẩm “Đời sống mới”, Bác viết: “Đời sống mới không phải cái gì cũ cũng bỏ hết, không phải cái gì cũng làm mới. Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ,... cái gì cũ mà tốt thì phát triển thêm... cái gì mới mà hay, thì ta phải làm... làm thế nào cho đời sống của dân ta vật chất được đầy đủ hơn, tinh thần được vui mạnh hơn. Đó là mục đích của đời sống mới”. Trong gia đình, Bác nêu rõ: “Phải trên thuận dưới hòa... ăn tiêu phải có kế hoạch, cưới hỏi, giỗ, tết nên tiết kiệm, ăn ở sạch sẽ, thân mật và sẵn lòng giúp đỡ xóm giềng, gia đình, hăng hái làm việc nước”.
Trong suốt thời gian từ năm 1942 đến năm 1969, mỗi khi Tết đến, Xuân về, năm nào Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng có thơ chúc Tết gửi đồng bào, cán bộ, chiến sĩ cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài nhằm khen ngợi thành tích của một năm công tác và đề ra nhiệm vụ, phương hướng cho năm mới, động viên mọi người hăng hái tiến lên hoàn thành nhiệm vụ mới. Qua đây ta thấy sự quan tâm động viên sâu sắc của Người trong dịp đầu xuân, thể hiện sự trân trọng của Người đối với Tết truyền thống của dân tộc.
Trong giai đoạn hiện nay, đất nước đang trên đà đổi mới, một năm mới đang đến gần, thời cơ đang mở ra, nhưng cũng đầy khó khăn và thách thức. Năm mới 2021 đã đến, mỗi cán bộ, đảng viên phải thật sự là những tấm gương sáng trước quần chúng nhân dân, gương mẫu trong việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức của Bác về đón Tết, ăn Tết cần hết sức đơn giản, gọn nhẹ, tránh tiệc tùng, nhậu nhẹt lãng phí. Đối với cơ quan, đơn vị, việc trang trí trụ sở cũng nên giản tiện, có không khí, hương vị ngày Xuân nhưng không cầu kỳ, tốn kém tiền bạc, công quỹ. Làm sao cho mỗi người dù có ở cương vị và địa vị nào trong xã hội này cũng đều được đón một cái tết thực sự đoàn kết, vui tươi, phấn khởi, an toàn và tiết kiệm.
