Xây ước mơ cho người nghèo nơi cực Bắc để "Không ai bị bỏ lại phía sau"

Hà Giang là một trong những tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất cả nước. Đến hết năm 2018, toàn tỉnh còn 56.083 hộ nghèo theo tiêu chí nghèo đa chiều giai đoạn 2016 - 2020, chiếm tỷ lệ 31,17% số hộ toàn tỉnh; trong đó có 10.123 hộ nghèo thiếu hụt về tiêu chí nhà ở.

Theo kết quả rà soát của ngành chức năng và các huyện, trong giai đoạn 1, (từ tháng 7.2019 - 8.2020) có 4.305 hộ nghèo có nhu cầu làm nhà ở mới, trong đó có 213 hộ người có công, 475 hộ Cựu chiến binh nghèo, 1.527 hộ nghèo thuộc xã biên giới và 2.090 hộ nghèo xã nội địa. Ở giai đoạn 2 (từ tháng 9.2020 - 12.2021) toàn tỉnh có 2.375 hộ nghèo đủ điều kiện và cần hỗ trợ nhà ở. Trong giai đoạn 3 (từ tháng 4.2022 đến nay) 886 hộ có nhu cầu cấp thiết cần hỗ trợ xây dựng nhà ở; trong đó 45 hộ CCB  nghèo, 141 hộ nghèo xã biên giới, 700 hộ nghèo xã nội địa.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước và tỉnh Hà Giang đã có nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công và hộ nghèo, tuy nhiên nguồn kinh phí từ ngân sách hỗ trợ có hạn, mức hỗ trợ còn thấp, trong khi nhu cầu về nhà ở của hộ nghèo còn rất lớn, vì vậy, giấc mơ về ngôi nhà kiên cố của nhiều hộ nghèo mãi chưa thực hiện được. Việc xây dựng nhà ở cho người nghèo, giúp họ "an cư, lạc nghiệp" trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

CCB Vàng Sò Giàng, thôn Mỏ Sài, xã Thanh Vân, huyện Quản Bạ chia sẻ: "Là CCB tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước, năm 1990, gia đình tôi làm được ngôi nhà để ở, tuy nhiên qua thời gian, ngôi nhà đã xuống cấp nghiêm trọng. Do cuộc sống khó khăn, con cái học hành nên tôi không có điều kiện làm nhà mới, khiến cuộc sống luôn bất an, lo lắng, đặc biệt khi mùa mưa tới".

Thực hiện phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” do Thủ tướng Chính phủ phát động và Chương trình vận động ủng hộ xây dựng nhà ở cho gia đình chính sách, CCB nghèo trên địa bàn tỉnh Hà Giang của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; ngày 25.7.2019, Tỉnh ủy ban hành Quyết định 1953 thành lập Ban Chỉ đạo hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, CCB nghèo, hộ nghèo trên địa bàn tỉnh với định mức hỗ trợ 60 triệu đồng/hộ hoàn toàn từ nguồn xã hội hóa. Mục tiêu giai đoạn 2019 - 2020 sẽ hỗ trợ 2.000 nhà, ưu tiên các đối tượng là gia đình người có công, CCB nghèo và hộ nghèo ở các xã biên giới. Từ năm 2021 trở đi, số lượng nhà ở hỗ trợ tùy thuộc nguồn kinh phí xã hội hóa.  

Chương trình xây dựng nhà ở là chủ trương lớn, là nhiệm vụ chính trị đặc biệt, mang ý nghĩa nhân văn rất sâu sắc không chỉ thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước, lòng tôn kính, biết ơn, tri ân, chia sẻ của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân với đời sống của các đối tượng chính sách; mà đồng thời thể hiện sự vào cuộc quyết liệt, chung tay của toàn xã hội đối với công tác giàm nghèo bền vững. Từ đó, giúp người nghèo có thêm động lực để vươn lên trong cuộc sống; yên tâm giữ đất biên cương.   

Ông Lò Khái Dỉn, dân tộc Bố Y, thôn Lùng Châu, xã Phong Quang, huyện Vị Xuyên phấn khởi chia sẻ: "Tôi là CCB, tham gia cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc; là hộ nghèo, thường xuyên ốm đau, cuộc sống khó khăn nên ngôi nhà cũ dù đã xuống cấp nhưng gia đình tôi không đủ kinh phí để xây dựng nhà mới. Năm 2020, gia đình tôi được hỗ trợ 60 triệu đồng từ Chương trình xây dựng nhà ở của tỉnh; đây là cơ hội mà cở đời tôi mơ ước. với sự giúp sức về ngày công của cán bộ, đảng vên và người dân, sau hơn 3 tháng khởi công, gia đình tôi đã có ngôi nhà mới kiên cố, khang trang. Có nhà rồi, tôi động viên con cháu tập trung phát triển chăn nuôi trâu, cải tạo vườn tạp; đến nay đã  thoát nghèo. Cảm ơn Đảng, nhà nước, các đồng chí lãnh đạo T.Ư, địa phương và các nhà hảo tâm, người dân đã kịp thời giúp chúng tôi có thêm động lực để nỗ lực vươn lên thoát nghèo". 

Ngay sau khi có Quyết định 1953 của Tỉnh ủy; Ban chỉ đạo xây dựng nhà ở các cấp được thành lập; tổ chức phát động, gửi thư kêu gọi các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, cán bộ, đảng viên và nhân dân chung tay hỗ trợ xây dựng nhà ở. Ngành Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với các địa phương rà soát, thẩm tra xác minh các hộ đủ điều kiện hỗ trợ xây dựng nhà ở. Quá trình rà soát, thẩm tra, xét duyệt đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng; ban hành hướng dẫn, mẫu thiết kế xây dựng nhà ở đảm bảo chất lượng, phù hợp với truyền thống văn hóa từng dân tộc; phân công các cơ quan, đơn vị phụ trách, giúp đỡ, hỗ trợ xây nhà ở theo địa chỉ; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về tính nhân văn sâu sắc của chương trình; triển khai khởi công xây dựng ngay số hộ đã được thẩm định và kinh phí được phân bổ, tự vận động. Các cơ quan, đơn vị, tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang huy động cán bộ, đảng viên, chiến sỹ và toàn dân ra quân hỗ trợ hàng trăm nghìn ngày công giúp các hộ làm nhà; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. 

Một số địa phương linh hoạt trong triển khai thực hiện ở cơ sở như: Nhằm đảm bảo tính kiên cố, bền vững của công trình, ngoài việc đảm bảo tiêu chuẩn 3 cứng “cứng nền, cứng khung - tường, mái cứng”, các huyện đã vận động nhân dân xây nhà gắn với xây dựng công trình vệ sinh, gia cố, giằng néo mái nhà, lợp mái bằng tôn xốp (lạnh) đảm bảo an toàn vào mùa mưa bão và có thể tận dụng hứng nước mưa cho sinh hoạt hàng này; việc triển khai xây dựng nhà ở phải gắn với tiêu chí xây dựng Nông thôn mới, quy tụ dân cư. Huyện Quản Bạ thiết lập bộ hồ sơ theo trình tự thủ tục đơn giản, dễ hiểu; vận động 100% hộ làm nhà lát nền bằng gạch men để thay đối nếp sống vệ sinh. Huyện Mèo Vạc  đưa thông tin tiến độ xây dựng nhà ở lên trang fanpage của huyện và nhóm Zalo lãnh đạo huyện để nắm bắt thông tin, chỉ đạo kịp thời; Huyện đoàn thành lập đội Thanh niên xung kích, đội mô tô tình nguyện giúp các hộ vận chuyển vật liệu. Huyện Đồng Văn vận động các hộ làm theo mẫu nhà của địa phương, mái lợp ngói hoặc tôn để có thể sử dụng được nước sinh hoạt hứng từ mái nhà. Huyện Quản Bạ, Xín Mần trực tiếp làm việc với các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn cung ứng trước vật liệu cho người dân. Huyện Mèo Vạc, Bắc Quang, Vị Xuyên tích cực tiếp xúc, vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ kinh phí xây dựng thêm nhiều ngôi nhà ngoài nguồn kinh phí cấp của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Sau 3 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng nhà ở, tổng kinh phí đã huy động được trên 400 tỷ đồng từ các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân ủng hộ. Toàn tỉnh triển khai xây dựng được 6.700 ngôi nhà cho người có công, CCB nghèo, hộ nghèo khó khăn về nhà ở. Một số tập đoàn, doanh nghiệp tiêu biểu chung tay cùng Hà Giang xây dựng nhà ở cho người nghèo như:

Tổng số ngày công cán bộ, đảng viên, chiến sỹ lực lượng vũ trang và nhân dân hỗ trợ các hộ làm nhà trên 341 nghìn ngày, tiêu biểu như: Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh hỗ trợ trên 14.610 ngày công giúp làm 721 nhà, trực tiếp hỗ trợ làm nhà cho 27 hộ với kinh phí  trên 1,5 tỷ đồng; Công an tỉnh hỗ trợ 3.355 ngày công giúp 343 hộ, trực tiếp hỗ trợ làm nhà cho 42 hộ với kinh phí trên 2,2 tỷ đồng; Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh hỗ trợ 18.756 ngày công giúp 711 hộ, trực tiếp hỗ trợ làm nhà cho 4 hộ, vận động hỗ trợ cho 19 hộ với kinh phí trên 1,6 tỷ đồng; Hội CCB hỗ trợ 17.026 ngày công, vận động hỗ trợ trực tiếp làm 21 nhà hội viên; Hội LHPN hỗ trợ 62.084 ngày công; Đoàn Thanh niên hỗ trợ trên 27.000 ngày công giúp xây dựng 1.977 nhà...

So với kế hoạch ban đầu, dự kiến giai đoạn 2019 - 2020 sẽ hỗ trợ 2.000 nhà, ưu tiên các đối tượng là gia đình người có công, CCB nghèo và hộ nghèo ở các xã biên giới; những năm tiếp theo tùy thuộc vào kinh phí huy động xã hội hóa. Kết quả Chương trình xây dựng nhà ở của tỉnh đến hôm nay đã vượt xa ngoài mong đợi khi xây dựng được 6.700 ngôi nhà.      

Bí thư Huyện ủy Vị Xuyên Đỗ Anh Tuấn nhấn mạnh: "Huyện Vị Xuyên xác định đây là chủ trương lớn của tỉnh, là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cấp thiết, cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở và người dân đều vào cuộc với quyết tâm cao nhất; nỗ lực hoàn thành xây dựng nhà ở cho người dân đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng; đồng thời tuyên truyền, vận động kinh phí hỗ trợ xây dựng thêm 161 nhà ở cho hộ nghèo ngoài nguồn kinh phí cấp của ban chỉ đạo tỉnh".

Là tỉnh biên giới cực Bắc tổ quốc, đời sống nhân dân còn rất nhiều khó khăn; đặc biệt là hàng nghìn gia đình có công với cách mạng, các CCB từng tham gia chiến đấu vì quê hương, đất nước vẫn phải sống trong những ngôi nhà tạm bợ, dột nát, xuống cấp. Việc hỗ trợ các hộ làm nhà ở mới kiên cố là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và toàn hệ thống chính trị của tỉnh; là việc làm thiết thực trong thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người lên thăm Hà Giang năm 1961: “Cán bộ, đảng viên và đoàn viên phải đoàn kết chặt chẽ, phải hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân”, đồng thời tích cực hưởng ứng phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo – không để ai bị bỏ lại phía sau” do Thủ tướng Chính phủ phát động và ý tưởng xây dựng nhà ở cho người có công của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.     

Với ý nghĩa nhân văn sâu sắc, chăm lo đời sống cho nhân dân, chương trình xây dựng nhà ở nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cấp, ngành, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và toàn dân. Chương trình đã góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo bền vững theo cách tiếp cận đa chiều, các hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà ở đã nỗ lực đối ứng kinh phí, chăm chỉ làm ăn, nhiều hộ vươn lên thoát nghèo.

Đến cuối năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều mới chiếm 37,09% số hộ toàn tỉnh, giảm 8.771 hộ, giảm tỷ lệ 4,99% so với năm 2021; vượt chỉ tiêu của tỉnh và Chính phủ giao. Một số huyện đạt tỷ lệ giảo nghèo cao như: Mèo Vạc giảm 8,03%, Vị Xuyên giảm 8%, Bắc Quang giảm 6,14%, Quang Bình 5,28%. 

Kết quả xây dựng nhà ở của Hà Giang được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành T.Ư đánh giá cao, nhiều địa phương học tập kinh nghiệm để nhân rộng. Đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết, nhất trí, chung sức, đồng lòng của toàn xã hội; củng cố niềm tin son sắt của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. 

Biện Luân - Minh Châu (thực hiện)