Phản bác luận điệu cho rằng, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng chỉ là hình thức

Thời gian qua, khi Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV, bên cạnh những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, cũng có một số ý kiến cố tình tìm cách phủ nhận, xuyên tạc, cho đây là “dân chủ giả hiệu”, “dân chủ hình thức”, là “mị dân”… Bài viết phân tích biểu hiện, bản chất, mục đích các quan điểm sai trái, chỉ rõ cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn của việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

1. Mở đầu

Ngày 15-10-2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành toàn văn dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng để lấy ý kiến góp ý của nhân dân. Đây là chủ trương đúng đắn, thể hiện tính nhân dân, tính dân tộc, mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân, tinh thần dân chủ, cầu thị của Đảng; hình thức lấy ý kiến đa dạng, phong phú, phù hợp với thực tế đất nước, tạo thuận lợi cho các tầng lớp nhân dân tham gia. Tuy vậy, một số phần tử cơ hội, thế lực thù địch vẫn ra sức chống phá, xuyên tạc, phủ nhận việc lấy ý kiến nhân dân, tìm cách gây mẫu thuẫn, chia rẽ giữa Đảng và nhân dân, giữa đảng viên với cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng; kích động tâm lý thờ ơ, bất mãn, chống phá việc tổ chức Đại hội XIV. Mục đích sâu xa của chúng là muốn phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

2. Nội dung

2.1. Nhận diện các quan điểm sái trái, xuyên tạc việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng

Về hình thức: các quan điểm sai trái, xuyên tạc việc lấy ý kiến nhân dân vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng thường được thể hiện dưới dạng các bài viết, phát biểu, phỏng vấn, video clip đăng trên các diễn đàn, mạng xã hội như: facebook, Wordpress, Youtube, Blogspot… Trong đó, hầu hết các bài viết này đều xuất phát từ những phần tử cơ hội, bất mãn chính trị, những người thiếu thông tin về tình hình thực tế đất nước.

Về nội dung: các quan điểm sai trái, xuyên tạc việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng tập trung vào một số nội dung:

Thứ nhất, xuyên tạc, phủ nhận ý nghĩa của việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện. Những quan điểm này cho rằng, việc lấy ý kiến nhân dân chỉ mang tính hình thức, cho đủ các khâu, các bước, quy trình mà Đảng đã đề ra. Chúng suy diễn rằng, dù người dân có góp ý thì cũng không ai đọc, không ai tổng hợp, không ai tiếp thu.

Hai là, những quan điểm phê phán quy trình, cách thức tiếp thu ý kiến nhân dân. Những ý kiến này cho rằng, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện của Đảng được thực hiện theo quy trình không minh bạch, không khoa học. Hoặc họ cho rằng, đa số nhân dân không có thời gian, năng lực, hiểu biết để góp ý vào dự thảo văn kiện chính trị rất quan trọng này, cho nên lấy ý kiến nhân dân chỉ là “làm lấy lệ”, phong trào, thiếu khoa học. Có ý kiến cực đoan còn cho rằng, lấy ý kiến nhân dân chỉ là “hợp thức hóa” các chủ trương đã được Đảng quyết định, ý kiến góp ý của nhân dân không thể thay đổi được gì.

Ba là, từ chỗ phủ nhận việc góp ý dự thảo văn kiện đến phủ nhận nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Từ chỗ không thừa nhận nội dung, ý nghĩa việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện của Đảng, họ đi đến chỗ phủ nhận bản chất nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, xuyên tạc tính nhân dân, tính dân tộc của Đảng, phủ nhận các nguyên tắc trong tổ chức, sinh hoạt đảng, tìm cách chia rẽ Đảng với nhân dân.

Tác động của các quan điểm sai trái, xuyên tạc đến đời sống chính trị - xã hội. Thời điểm hiện nay trước bối cảnh quốc tế, trong nước có những thay đổi nhanh chóng, khó lường, xung đột vũ trang, chiến tranh thương mại, bảo hộ mậu dịch, biến đổi khí hậu, thiên tai dịch bệnh… đang tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống xã hội. Hơn lúc nào hết, đang cần sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân, trong khi các ý kiến xuyên tạc kể trên tác động tiêu cực, tạo ra tâm lý thờ ơ, bi quan, mất lòng tin trong một bộ phận nhân dân. Ở cấp độ cao hơn, đây là sự lợi dụng dân chủ để phủ định nền tảng tư tưởng, nguyên tắc của Đảng, của chế độ nhằm phá vỡ sự thống nhất trong Đảng, mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, gây mâu thuẫn xã hội. Từ chỗ xuyên tạc, phủ nhận việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện Đại hội của Đảng, các thế lực thù địch, chống phá đi đến kết luận rằng, chỉ trên cơ sở đa nguyên, đa đảng mới có dân chủ thực sự, người dân mới thực sự có quyền làm chủ.

2.2. Luận cứ phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc, phủ nhận việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng

Một là, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng xuất phát từ bản chất, nguyên tắc hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam nhất quán mục tiêu vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của nhân dân. Đảng ra đời từ nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam quy định: “Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc”⁽¹⁾; “Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ, chịu sự giám sát của nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng”⁽²⁾. Điều này có nghĩa, Đảng Cộng sản Việt Nam không chỉ mang bản chất giai cấp mà còn có tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc. Đảng là đội tiên phong, đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn dân tộc, Đảng không đứng trên nhân dân, không áp đặt chủ trương, đường lối mà luôn tôn trọng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng xuất phát từ nguyện vọng, quyền lợi chính đáng của nhân dân.

Khi Đảng là đội tiên phong của dân tộc, đại diện cho lợi ích của dân tộc, mọi chủ trương của Đảng phải phản ánh ý chí, nguyện vọng của toàn thể dân tộc thì việc lấy ý kiến nhân dân là cần thiết. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, đường lối, chính sách của Đảng phản ánh đúng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. Một trong những hình thức của mối quan hệ này là thông qua mỗi đảng viên và tổ chức đảng, Đảng thường xuyên trao đổi, tiếp xúc, lắng nghe ý kiến nhân dân. Đường lối, chính sách của Đảng luôn phản ánh đúng tâm tư, nhu cầu, nguyện vọng của đại đa số các tầng lớp nhân dân. Đảng tin dân, dựa vào dân để xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện Đại hội của Đảng chính là thực hiện phương châm: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” mà Đảng đã đề ra. Đường lối, chủ trương của Đảng không phải xuất phát từ ý chí chủ quan của những người lãnh đạo, mà từ thực tiễn đất nước và thời đại. Thực tiễn ấy được phản ánh thông qua ý kiến đa dạng của các tầng lớp nhân dân. Mỗi người dân, từ thực tế đời sống, lao động sản xuất đề đạt mong muốn, nguyện vọng, sáng kiến của mình để giải quyết các vấn đề của quốc gia, dân tộc, cộng đồng. Nhân dân được biết, được bàn bạc, góp ý các chủ trương, chính sách của Đảng. Những góp ý như vậy làm cho chất lượng các văn kiện có tính khả thi, thuyết phục, bám sát yêu cầu, hơi thở của thực tế đời sống xã hội.

Lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV là hình thức trực tiếp, cụ thể, sinh động của việc thực hiện Quyết định 218-QĐ/TW ngày 12-12-2013 của Bộ Chính trị về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Theo đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân có quyền tham gia góp ý dự thảo nghị quyết, chỉ thị, quyết định, quy chế, quy định, kết luận của Đảng có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; dự thảo báo cáo chính trị của cấp ủy, tổ chức đảng trước mỗi kỳ đại hội. Cấp ủy, tổ chức đảng có trách nhiệm thông báo, cung cấp thông tin, dự thảo báo cáo nghị quyết (không thuộc diện bảo vệ bí mật); tiếp nhận, xử lý, tiếp thu ý kiến góp ý của nhân dân.

Hai là, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng là thực hiện đúng quy định trong Hiến pháp Việt Nam. Hiến pháp năm 2013 quy định, Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân. Khoản 2, điều 4 quy định: “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”⁽³⁾. Hiến pháp cũng quy định, nhân dân có quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Điều 28 quy định: “Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với các cơ quan nhà nước về các vấn đề của địa phương và cả nước”⁽⁴⁾. Đây là cơ sở pháp lý của việc Đảng lấy ý kiến góp ý của nhân dân cho dự thảo các văn kiện. Như vậy, trong mối quan hệ này, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện là biểu hiện cụ thể của thực hành dân chủ, Đảng và nhân dân đều thực hiện các quyền, nghĩa vụ đối với đất nước, dân tộc.

Ba là, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV là một hình thức thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đặc trưng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là toàn bộ quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, nhân dân là chủ thể, người thực hiện và thụ hưởng quyền lực đó. Nhân dân làm chủ quyền lực thông qua các hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện, tham gia giám sát, phản biện quá trình xây dựng và thực hiện chính sách. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn liền với kỷ luật, kỷ cương, được thực hiện thông qua Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, lãnh đạo bởi Đảng Cộng sản Việt Nam. Nền dân chủ hướng tới mục tiêu vì hạnh phúc của nhân dân, thực hiện toàn diện, đồng bộ trên các lĩnh vực từ trung ương đến địa phương.

Trong nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhân dân là chủ thể của quyền lực. Việc Đảng Cộng sản Việt Nam lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện của Đảng là một hình thức phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đây cũng là quá trình dân chủ hóa công tác xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, qua đó mọi tầng lớp nhân dân đều được tham gia góp ý các dự thảo văn kiện Đảng, tham gia quyết định các vấn đề lớn của đất nước.

Lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng thực chất là hiện thực hóa quan điểm lấy “Nhân dân làm trung tâm (…) lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”⁽⁵⁾. Nhân dân làm trung tâm có nghĩa là mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng xuất phát từ nguyện vọng, nhu cầu chính đáng của nhân dân; nhân dân là nguồn lực, động lực của đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ đó đặt ra yêu cầu phải giải phóng mọi tiềm năng, sức mạnh, khả năng sáng tạo của nhân dân trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Lấy ấm no, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu thể hiện mục tiêu của Đảng và cả hệ thống chính trị nước ta. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, tồn tại không có mục đích tự thân mà vì ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân. Từ đó, vấn đề có tính quy luật là, khi Đảng vì nhân dân thì được nhân dân đồng tình, ủng hộ, nhân dân là người bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, khi đó Đảng mới tồn tại vững bền. Đồng thời, chỉ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, các tầng lớp nhân dân, trước hết là nhân dân lao động mới được giải phóng khỏi áp bức, bóc lột, bất công, mới có cuộc sống ấm no, tự do thực sự.

Đảng lấy ý kiến của nhân dân góp ý dự thảo văn kiện của Đảng thực chất là phát huy sáng kiến, trách nhiệm của nhân dân với Đảng. Lấy ý kiến nhân dân cũng là dịp tuyên truyền sâu rộng trong toàn xã hội, giúp mọi người dân hiểu rõ hơn, đầy đủ hơn các chủ trương, đường lối của Đảng. Đảng cũng nắm rõ xu hướng tư tưởng, dư luận xã hội để có chính sách phù hợp. Đây là hình thức phát huy trí tuệ tập thể, qua hàng triệu ý kiến, phản ánh các khía cạnh khác nhau, là nguồn lực trí tuệ to lớn để Đảng bổ sung, hoàn thiện dự thảo các văn kiện.

Bốn là, lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng xuất phát từ thực tiễn Việt Nam thời kỳ đổi mới. Tổng kết 40 năm đổi mới, Đảng ta rút ra bài học kinh nghiệm mang tầm lý luận: “quán triệt sâu sắc và thực hành triệt để quan điểm “dân là gốc”. Phát huy vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân. Mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp và hạnh phúc của nhân dân; thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân”⁽⁶⁾. Mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng đều có nguồn gốc, xuất phát từ sự đồng lòng, tham gia của nhân dân.

Những kỳ đại hội gần đây, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo văn kiện của Đảng đã trở thành hoạt động thường xuyên. Qua đó, nhiều ý kiến quý báu của nhân dân đã được Đảng ta tiếp thu, bổ sung, hoàn thiện dự thảo các văn kiện. Đại hội XIII của Đảng (năm 2021), các ý kiến góp ý của đại hội đảng các cấp, ý kiến của đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng và các tầng lớp nhân dân cả trong và ngoài nước được tổng hợp lại thành 1.410 trang, báo cáo tổng hợp chung gần 200 trang⁽⁷⁾.

Thực tế cũng cho thấy, khi được tham gia góp ý kiến, nhân dân nhận thấy rõ vai trò chủ thể của mình trong hệ thống chính trị, từ đó mỗi người dân mang hết tâm sức, trí tuệ góp ý với Đảng, góp phần tạo sự thống nhất giữa Đảng và dân. Việc Đảng công khai, cầu thị, lắng nghe dân là biểu hiện của sự trong sáng, minh bạch, dân chủ trong lãnh đạo. Giúp thắt chặt mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với dân, dân với Đảng. Đây là giải pháp xây dựng Đảng từ gốc. Phản ánh mối quan hệ có tính quy luật về “ý Đảng - lòng Dân”, khi ý Đảng hợp lòng dân thì được nhân dân đồng tình, ủng hộ, nỗ lực thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Năm là, việc lấy ý kiến nhân dân góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV có thời gian, đối tượng, nội dung, hình thức rõ ràng, minh bạch. Về thời gian lấy ý kiến: từ ngày 15-10-2025 đến ngày 15-11-2025. Về đối tượng: cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân trong cả nước và người Việt Nam ở nước ngoài. Về hình thức: thông qua hội nghị, hội thảo, tọa đàm, thông qua ứng dụng VNeID, qua thư. Về nội dung: dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội XIV của Đảng, dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương Đảng thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV, dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011-2025) và đề xuất định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng cùng các phụ lục⁽⁸⁾. Như vậy, thời gian, đối tượng, nội dung, hình thức lấy ý kiến góp ý của nhân dân với các dự thảo văn kiện của Đảng là rõ ràng, minh bạch chứ không phải “tù mù”, không khoa học như các thế lực thù địch xuyên tạc.

3. Kết luận

Từ sự phân tích trên cho thấy, việc Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV để lấy ý kiến nhân dân xuất phát từ chính bản chất, nguyên tắc hoạt động của Đảng, phù hợp với Hiến pháp và pháp luật. Mục đích cao nhất là phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, làm cho dự thảo các văn kiện Đại hội XIV thực sự là kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, là ngọn cờ lý luận dẫn dắt dân tộc bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam.

TS NGUYỄN VĂN QUYẾT
Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

________________

(1), (2) Xem: Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam (Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng thông qua ngày 19 tháng 01 năm 2011), https://tulieuvankien.dangcongsan.vn, ngày 20-9-2018.

(3), (4) Xem: Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.

(5) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 27-28.

(6), (8) Xem: Toàn văn Dự thảo các văn kiện đại hội XIV của Đảng, https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn, ngày 16-11-2025.

(7) Xem: Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn, ngày 23-3-2021