Kỷ niệm 114 năm ngày sinh Đại tướng Võ Nguyên Giáp (25/8/1911 - 25/8/2025): Nhớ về vị tướng kiệt xuất của dân tộc Việt Nam

1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp có tên khai sinh Võ Giáp, bí danh là Văn, sinh ngày 25/8/1911 ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình nhà nho nghèo, giàu lòng yêu nước. Từ năm 1925 đến 1926, người thanh niên Võ Nguyên Giáp tham gia phong trào học sinh ở Huế, năm 1927 tham gia Đảng Tân Việt cách mạng (một tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng Cộng sản Việt Nam). Năm 1930, đồng chí bị địch bắt và kết án 2 năm tù. Sau khi ra tù, đồng chí tiếp tục hoạt động tuyên truyền, gây dựng cơ sở cách mạng trong thanh niên, học sinh.

Năm 1936, đồng chí hoạt động trong phong trào dân chủ bán hợp pháp của Đảng ở Hà Nội; là biên tập viên báo của Đảng như: "Tiếng nói của chúng ta", "Tiến lên", "Tập hợp", "Thời báo", "Tin tức"...; tham gia phong trào Đông Dương đại hội; được bầu làm Chủ tịch Ủy ban báo chí Bắc Kỳ. Tháng 6/1940, đồng chí Võ Nguyên Giáp được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương và được cử sang Trung Quốc gặp Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Đầu năm 1941, đồng chí về nước, tham gia công tác chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng; năm 1942, phụ trách Ban xung phong Nam tiến, tuyên truyền giác ngộ Nhân dân, tổ chức con đường quần chúng từ Cao Bằng về Thái Nguyên. Tháng 12/1944, đồng chí được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân - Đội quân chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Tháng 4/1945, tại Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kỳ, đồng chí được cử vào Ủy ban Quân sự cách mạng Bắc Kỳ. Từ tháng 5/1945, đồng chí là Tư lệnh các lực lượng vũ trang cách mạng mới, thống nhất thành Việt Nam giải phóng quân; tháng 6/1945, được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc giao nhiệm vụ thành lập Ủy ban Chỉ huy lâm thời Khu giải phóng Việt Bắc. Tháng 8/1945, đồng chí Võ Nguyên Giáp được Hội nghị toàn quốc Đảng Cộng sản Đông Dương cử vào Ban Chấp hành Trung ương và là Ủy viên Thường vụ Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tham gia Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc. Tại Đại hội Quốc dân Tân Trào, đồng chí được bầu vào Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam; là Bộ trưởng Bộ Nội vụ trong Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) và được bổ sung vào Thường vụ Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Tháng 1/1946, đồng chí được bầu là đại biểu Quốc hội khóa I; tháng 3/1946, là Chủ tịch Quân sự ủy viên Hội, Ủy viên trong Chính phủ Liên hiệp; khi thành lập Quân ủy Trung ương, được cử làm Bí thư Quân ủy Trung ương. Tháng 10/1946, đồng chí là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, được Chủ tịch Hồ Chí Minh ủy quyền làm Tổng Chỉ huy Quân đội Nhân dân và Dân quân tự vệ Việt Nam (Đồng chí làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng từ 10/1946 - 8/1947; 8/1948 - 12/1979).

Tháng 1/1948, đồng chí Võ Nguyên Giáp được phong quân hàm Đại tướng, trở thành Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam Anh hùng. Với vai trò Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, Người Anh Cả của đội quân từ nhân dân mà ra đã chỉ huy quân đội nhân dân trở thành đội quân bách chiến bách thắng, lần đầu tiên trong lịch sử thế giới đánh bại hai thế lực thực dân, đế quốc mạnh nhất của thế kỷ 20 là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Sau ngày giải phóng, vào tháng 12/1976, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng, đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương, được Ban Chấp hành Trung ương bầu vào Bộ Chính trị. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V, VI của Đảng, đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương. Từ tháng 1/1980, đồng chí là Phó Thủ tướng thường trực. Tháng 4/1981 đến tháng 12/1986, là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Phó Thủ tướng Chính phủ). Đồng chí liên tục được bầu làm Đại biểu Quốc hội từ khóa I đến khóa VII…

2. 18 giờ 9 phút ngày 04/10/2013 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã “đi xa” khi đã dành trọn cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp Cách mạng. Hàng nghìn người xếp hàng nối đuôi nhau trên cả cung đường dài tới gần Quảng trường Ba Đình để chờ vào tiễn biệt Đại tướng lần cuối trước khi vị anh hùng vĩ đại của dân tộc về nơi an nghỉ cuối cùng tại quê hương Quảng Bình. Tất cả đều trật tự, lặng yên, thể hiện không khí trang nghiêm kính trọng và đau xót trước sự ra đi của Đại tướng - vị tướng của nhân dân đã trở thành tượng đài bất tử trong lòng dân tộc và thế giới.

Trong niềm thương tiếc ấy, những chiến công lừng lẫy nhất trong cuộc đời Đại tướng như hiện lên trong tâm trí mọi người. Đúng vậy, chiến thắng Điện Biên Phủ năm xưa (7/5/1954) làm thế giới phải nhớ mãi đến tên tuổi Võ Nguyên Giáp và Đại thắng mùa xuân đánh thắng đế quốc Mỹ (30/4/1975) gọi tên người chỉ huy đầu tiên chỉ đạo đội quân nhân dân chiến thắng hai đế quốc sừng sỏ nhất thế giới lúc bấy giờ, nhưng chưa từng được đào tạo bài bản qua một trường quân sự nào. Những chiến thắng “thần thánh” đó đã chấm dứt hoàn toàn sự đô hộ của thực dân, đế quốc ở Đông Dương, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới tiếp tục vùng lên và giành thắng lợi.

Với Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi ai nhắc đến những chiến công ấy thì Đại tướng luôn luôn khiêm tốn và thường tránh những lời ngợi khen của báo chí dành cho mình. Đại tướng luôn tâm niệm rằng, không có chiến thắng nào trong chiến tranh là đẹp cả. Bởi trước khi trở thành người chỉ huy quân đội thì Võ Nguyên Giáp là một thầy giáo dạy lịch sử, từ những buổi đầu khởi nghĩa dành chính quyền ông đều căn dặn đoàn quân của mình là luôn cố gắng giải quyết sự việc trước hết bằng hòa bình, thương thuyết, Đại tướng không hề ủng hộ chiến tranh và thường gọi những cuộc chiến là những sai lầm do những kẻ hiếu chiến tạo ra. Đó cũng là điều rất nhân văn và đặc biệt trong phong cách của Đại tướng có một không hai này. Sau những chiến thắng, khi các chiến sĩ hò reo vui mừng thì người tướng soái đứng đầu toàn quân ấy lại ngậm ngùi rơi nước mắt lặng lẽ, thương tiếc biết bao chiến sĩ đã ngã xuống, nhiều người lính phải chịu thương tật vì đạn bom, những mất mát đó là quá lớn, người đau cho cả những người bên kia chiến tuyến.

Sau này cũng thế khi những lần được hỏi về chiến công vĩ đại năm xưa, người chỉ huy huyền thoại năm nào cũng đều xúc động nhắc về sự lãnh đạo tài tình của Bác Hồ, của Đảng, về sự chiến đấu hy sinh quên mình của dân và quân ta. Riêng Đại tướng chỉ xem phần đóng góp của mình như một giọt nước giữa bao la biển cả, xem mình bình đẳng với những người lính. Từng suy nghĩ, từng hành động của Đại tướng Võ Nguyên Giáp mãi được mọi người nhớ đến là hiện thân của một bậc vĩ nhân nhưng vô cùng bình dị, với nụ cười bình thản và vui tươi, chân tình trong từng lời nói và từng hành động… Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã “ra đi” sau gần một thế kỷ cống hiến cho đất nước và dân tộc. Công lao của Đại tướng mãi mãi trở thành bất tử với lịch sử của dân tộc Việt Nam.