Tăng cường thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh ở huyện Quản Bạ

Huyện Quản Bạ hiện có 12 xã, 01 thị trấn với 107 thôn, tổ dân phố và 19 dân tộc cùng sinh sống. Trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 95%, chủ yếu là các dân tộc Mông, Dao, Tày… Với phương châm “Thường xuyên, liên tục, kiên trì, đồng bộ và quyết liệt, tất cả vì mục tiêu nâng đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân”, huyện Quản Bạ cụ thể hóa Nghị quyết số 27-NQ/TU, ngày 01/5/2025 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030” với Đề án số 16-ĐA/HU, ngày 16/6/2022 của Ban Thường vụ Huyện ủy Quản Bạ về thực hiện xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong Nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện. Từ đầu năm 2025, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo đảng ủy các xã, thị trấn xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện với các chỉ tiêu nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương; đồng thời, thường xuyên theo dõi, đôn đốc các chi bộ, đảng bộ, đơn vị, địa phương trong việc triển khai thực hiện. Đẩy mạnh công tác nắm bắt tình hình Nhân dân ở cơ sở; tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh thông qua nhiều hình thức như: Lồng ghép trong các buổi họp, sinh hoạt các đoàn thể, sinh hoạt tổ dân vận thôn, tổ dân phố được 120 cuộc thu hút 6.910 lượt người tham gia nghe; tuyên truyền bằng loa phát thanh, băng rôn, khẩu hiệu, thông qua các trang thông tin điện tử; tổ chức hội nghị mạn đàm…

Đội huyện Quản Bạ tham gia hội thi dân vận khéo tuyên truyền xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu.

Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Huyện ủy Quản Bạ, Viên Thị Mai Lan cho biết: Tâm lý của bà con đồng bào dân tộc thiểu số là chỉ tin vào những điều mắt thấy, tai nghe, tin theo trưởng thôn, trưởng dòng họ, người có uy tín trong cộng đồng. Do đó, chúng tôi xác định rõ việc phát huy vai trò gương mẫu, đi đầu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, người có uy tín trong cộng đồng dân cư là yếu tố quan trọng  để thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động bà con thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đồng thuận thực hiện bài trừ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.

Thực tế cho thấy, với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân, sau gần 03 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/ và Đề án số 16-ĐA/HU, đến nay đã có những thay đổi rõ nét trong cuộc sống của người dân Quản Bạ. Việc cưới hỏi đã giảm bớt tục thách cưới cao, nghi lễ cưới hỏi gọn nhẹ, tiết kiệm, tránh dài ngày, phô trương, lãng phí; không còn tình trạng ép hôn, gả bán; số vụ tảo hôn giảm hẳn và không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống. Thành lập các Ban tang lễ để hỗ trợ các hộ gia đình có người chết tổ chức đám tang theo nếp sống mới; chắt lọc, lược bỏ một số hủ tục lạc hậu trong nghi lễ tang nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống đặc trưng của dân tộc, làm ma không quá 48 tiếng, giảm thiểu tình trạng giết mổ nhiều gia súc, giữ gìn vệ sinh môi trường. Bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc như: Lễ hội Gầu Tào, Lễ Cấp sắc, Lễ hội cầu mùa, Lễ hội bắt cá, dệt lanh, chế tác khèn Mông…

Đảng uỷ xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ vận động gia đình đầu tiên trong dòng họ Sùng tại thôn Sảng Cán Tỷ thực hiện việc đưa người chết vào trong áo quan trước khi cử hành tang lễ.

Trong 3 tháng đầu năm 2025, trên địa bàn huyện Quản Bạ có 24 đám cưới, 118 cặp đăng ký kết hôn, không có trường hợp tảo hôn, không có trường hợp hôn nhân cận huyết thống. Về việc tang, có 67 người chết (trong đó 39 trường hợp là người dân tộc Mông), 100% thực hiện việc đưa người chết vào áo quan trước khi cử hành tang lễ và không giết mổ nhiều gia súc; đã tuyên truyền, vận động thành công dòng họ Sùng tại thôn Sủa Cán Tỷ và dòng họ Ly tại thôn Pờ Chúa Lủng, xã Cán Tỷ thực hiện việc đưa người chết vào trong áo quan ngay từ khi bắt đầu tổ chức tang lễ. 13/13 Đảng ủy các xã, thị trấn tổ chức Hội nghị gặp mặt, tặng quà cho Người có uy tín, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn, Trưởng Ban công tác Mặt trận tiêu biểu nhân dịp Tết Nguyên đán 2025. Không có tập thể, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm trong việc thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TU và Đề án số 16-ĐA/HU. Duy trì và nhân rộng các mô hình, điển hình tiêu biểu, phát huy hiệu quả thiết thực trong thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trên địa bàn như: Mô hình “Dân vận khéo của Chi hội phụ nữ thôn Sủa Cán Tỷ, xã Cán Tỷ trong vận động thực hiện việc đưa người Mông chết vào trong áo quan trước khi cử hành tang lễ”; mô hình xây dựng “Khu dân cư kiểu mẫu”; mô hình “Thôn, tổ dân phố điển hình trong thực hiện Đề án số 16-ĐA/HU”…

Thời gian tới, huyện Quản Bạ xác định đẩy mạnh việc xóa bỏ các hủ tục lạc hậu gắn với thực hiện bảo tồn và phát huy các phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa dân tộc phù hợp với tình hình thực tiễn từng địa phương. Phát huy tinh thần nêu gương, đi đầu của cán bộ, đảng viên, người có uy tín trong cộng đồng, tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước, phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

 YẾN VŨ (Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy)