Nếp sống văn minh hiện hữu trong đời sống người dân thành phố Hà Giang

Đưa Nghị quyết 27, ngày 1.5.2022 của BCH Đảng bộ tỉnh về thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến 2030 (Nghị quyết 27) vào cuộc sống, BTV vụ Thành ủy Hà Giang ban hành chương trình hành động, thành lập Ban Chỉ đạo, tổ giúp việc để triển khai thực hiện; ký kết quy chế phối hợp giữa Thành ủy Hà Giang với Đảng ủy Khối cơ quan - Doanh nghiệp tỉnh về thực hiện Nghị quyết 27. Chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng triển khai; 100% xã, phường đồng loạt tổ chức thực hiện. Các chi bộ thôn, tổ dân phố đưa nội dung xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Nghị quyết Đại hội của 101 chi bộ thôn, tổ dân phố.

Thế hệ trẻ ở thành phố Hà Giang gìn giữ văn hóa truyền thống tốt đẹp. Ảnh: Kim Tiến

Xác định phải nhận diện rõ các hủ tục để xóa bỏ nên các thôn, tổ dân phố đã rà soát, nhận diện các hủ tục, tập quán lạc hậu; thống nhất đề nghị bổ sung, sửa đổi quy ước, hương ước thôn, tổ dân phố. Qua đó, nhận diện rõ nét về những hủ tục, phong tục, tập quán của từng dân tộc; xác định rõ phong tục, tập quán cần xóa bỏ và cần gìn giữ, phát huy. Các thôn, tổ làm quy trình xin điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi quy ước, hương ước. Đến nay, 101/101 thôn, tổ dân phố đã được UBND thành phố phê duyệt cho điều chỉnh nội dung quy ước, hương ước.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Giang Nguyễn Danh Hùng chia sẻ: Thực hiện Nghị quyết 27, Ban Chỉ đạo thành phố tổ chức họp, thống nhất, giao nhiệm vụ cho các cấp ủy Đảng, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng các mô hình điểm tại các xã, phường. Các xã, phường ra nghị quyết triển khai; các chi bộ tổ dân phố tuyên truyền, vận động đến cán bộ, đảng viên và nhân dân, ký cam kết đến từng hộ. Cách làm được thống nhất 3 bước: Khi gia đình có người chết đến khai tử tại UBND phường, khi đó phường có thư chia buồn, trong thư nhắc nhở gia đình thực hiện tốt Nghị quyết 27; Ban tang lễ vận động gia đình đưa nội dung “Gia đình chúng tôi xin phép không nhận vòng hoa, bức trướng” ghi dưới bảng cáo phó. Gia đình có người chết chụp ảnh bảng cáo phó gửi cho người thân và anh em nội tộc trong gia đình về thực hiện không viếng vòng hoa, bức trướng. Với cách làm đó đã lan tỏa rộng khắp các xã, phường và được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Theo tìm hiểu, hiện nay trên địa bàn thành phố Hà Giang khi có đám tang các gia đình không để thi hài người chết quá 48 giờ. Trong cộng đồng người dân tộc Tày xã Phương Thiện, thầy cúng đã hóa giải được người chết vào giờ xấu, cho đi chôn cất trước, làm ma sau; không rải tiền vàng xuống đường trong đám tang mà được thay bằng cánh hoa cúc; không sử dụng loa nén trong đám tang. Cộng đồng dân tộc Kinh các xã, phường đa số người chết thực hiện hỏa táng; dân tộc Dao, Tày ở các xã đã từng bước hạn chế việc tổ chức ăn uống linh đình trong tục “đưa hồn người chết lên ban thờ”.

Các nghệ nhân biểu diễn hát then tại Hội thảo bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống lẩu then Bjoóc Mạ gắn với phát triển du lịch tại thành phố Hà Giang. Ảnh: PV

Đồng bộ các giải pháp đưa Nghị quyết 27 vào cuộc sống, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu trong các trường học, cấp học trên địa bàn thông qua hình thức sân khấu hóa. Qua đánh giá, có 34/34 đơn vị trường học nghiêm túc triển khai thực hiện; 19/19 đơn vị trường THPT, THCS trên địa bàn tuyên truyền thông qua các hoạt động giáo dục trong nhà trường, như: Hoạt động dưới cờ vào sáng thứ Hai hàng tuần; hoạt động ngoại khóa; tích hợp lồng ghép trong các môn học và tuyên truyền thông qua cuộc thi, hội thi cấp trường, ngành và cấp thành phố. 100% các trường bố trí thời gian hợp lý để giảng dạy cho 14 nghìn học sinh trên địa bàn hiểu rõ về thực trạng của các hủ tục hiện đang diễn ra trong đời sống nhân dân; từ đó, nâng cao nhận thức về gìn giữ nét đẹp văn hóa và tuyên truyền bài trừ xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu xây dựng nếp sống văn minh.

Qua quá trình đưa Nghị quyết 27 vào cuộc sống, thành phố Hà Giang xác định được kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động, coi đó là “chìa khóa” xây dựng nếp sống văn minh. Xác định đây là công việc lâu dài, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, trách nhiệm của toàn xã hội. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện; nắm chắc tình hình địa bàn, tư tưởng trong nhân dân; quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, địa phương, cơ quan, đơn vị trong thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu; tích cực tuyên truyền, vận động, động viên người thân, nhân dân nghiêm túc thực hiện quy ước, hương ước của thôn, tổ dân phố...

Để nếp sống văn minh luôn hiện hữu trong đời sống nhân dân, thành phố Hà Giang đang tiếp tục chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh tuyên tuyền, vận động các đoàn viên, hội viên và nhân dân tích cực thực hiện phong trào “xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh”. Hàng năm đăng ký cụ thể từng nội dung thực hiện Nghị quyết 27 trong việc cưới, việc tang, lễ hội và trong đời sống sinh hoạt. Triển khai thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp giữa Thành ủy Hà Giang với Đảng ủy Khối Cơ quan - Doanh nghiệp tỉnh đến các chi bộ thôn, tổ dân phố. Các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn xã, phường tổ chức tuyên truyền về bảo tồn, khôi phục và phát huy các giá trị văn hóa, bài trừ các hủ tục một cách thiết thực và hiệu quả.

Kim Tiến