Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ luật Hình sự

Ngày 15/8/2019 Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban
hành Nghị quyết số 05-NQ/HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 214 về tội gian
lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, Điều 215 về tội gian lận bảo
hiểm y tế và Điều 216 về tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo
hiểm thất nghiệp cho người lao động của Bộ luật Hình sự.

Theo đó Nghị quyết quy định (1) phạm vi điều chỉnh; (2) một số thuật
ngữ được sử dụng trong hướng dẫn; (3) một số tình tiết định khung hình
phạt áp dụng vào có tính chuyên nghiệp; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
phạm tội từ 02 lần trở lên; không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu
trừ của người lao động; (4) truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường
hợp cụ thể; (5) xử lý hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo
hiểm thất nghiệp cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày
01/01/2018, thì không xử lý về hình sự theo quy định tại Điều 216 của Bộ
luật Hình sự mà tùy từng trường hợp xử lý như sau: (i)Trường hợp chưa xử
phạt vi phạm hành chính và chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
thì cơ quan có thẩm quyền xem xét xử phạt vi phạm hành chính; (ii) trường
hợp đã xử phạt vi phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức bị xử phạt cố tình
trốn tránh, trì hoãn việc thi hành thì thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi
phạm hành chính được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 74 của Luật
Xử lý vi phạm hành chính. Việc thi hành, cưỡng chế thi hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính này thực hiện theo pháp luật về thi hành, cưỡng chế
thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; (iii) trường hợp gây thiệt
hại cho người lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức, cá nhân khác
thì người bị thiệt hại có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp
đồng đối với người vi phạm theo quy định của pháp luật tố tụng dân
sự… Không coi việc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn đóng
bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động
trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình
sự theo quy định tại Điều 216 của Bộ luật Hình sự. (6) Xác định tư cách tố
tụng của cơ quan Bảo hiểm xã hội. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ
ngày 01/9/2019.